1.Çalışmak için müsait gün ve saat (ve ilham) bekleme; bil ki her gün ve her saat çalışmanın en müsait zamanıdır. Çalışmak için müsait yer ve köşe arama; bil ki her yer ve her köşe çalışmanın en müsait yeridir.
2.Bir günde yapman lâzım gelen bir işi, dersi, bir vazifeyi ertesi güne bırakma zira her günün derdi gibi işi de kendine yeter.
3.Bir zamanda yalnız bir tek iş yap, yalnız bir ders, bir kitap hatta bir fasıl üzerinde çalış ta ki dikkatin ve kuvvetin dağılıp zayıflamasın.
4.Başladığın bir işi, bir dersi, bir kitabı, bir vazifeyi yapıp bitirmeden bir diğerine başlama. Yarıda kalan iş başlanmamış demektir.
5.Bir günün işini bitirdikten sonra ertesi günde ne iş yapacağını kararlaştır.
6.Çalışmaya oturduğun zaman, bütün rûhî ve bedenî kuvvetinle kendini o işe ver; ateş hattında düşmanı gözetleyen bir asker gibi uyanık ol.
7.Çalıştığın bir iş üzerinde karşılaştığın bir güçlüğü yenmeden bir adım bile gerileme ve bil ki yılgınlık maskeli bir tembelliktir; yine bil ki çalışma sevgisi, güçlükleri yenmekten doğar ve kuvvetlenir. Güçlüğü yenmekten hâsıl olan mânevî lezzet eşsiz bir zevktir.
8.İşinde rastladığın bir güçlüğü evvelâ parçala; sonra her parçayı birer birer ve sırayla yenmeye çalış.
9.Devamlı ve ıttıratlı* çalış, çalışmayı uzun fasılalarla kesip terk etme ta ki çalışma itiyadın körlenmesin.
10.Bir iş üzerinde yorulursan, dinlenmek için işini değiştir veya çalışma hızını yavaşlat fakat dinlenme bahanesiyle asla boş oturma. Tatil aylarında bile yavaş ve az da olsa çalış.
11. Verimli çalışmayı, sakın iş üzerinde geçirdiğin zamanla ölçüp de, “Eh bugün şu kadar saat çalıştım, yetişir.” deme, çalışmanın sonucuna ve öğrendiğine bak.
12.Çok düşün ve bil ki çalışmak, muhakkak hareket etmek veya okuyup yazmaktan ibaret değildir.
13. Bir işe başladığın, bir dersi öğrenmeye koyulduğun zaman telaş edip sabırsızlanma, yol al fakat acele etme; sindirerek çalış ve öğren.
14. Gece yatağına uzandığın zaman, o gün ne yaptığını ve ne sonuçlar aldığını düşünmeden; yarın ne yapacağını kendine sormadan uyuma.
15. Bir işe, öfkeli ve sinirli iken karar verme; bekle, öfken geçsin.
16.Bir işi yapıp yapmamakta kararsızlığa düştüğün vakit, iki şıktan birinin fayda ve zararlarını iyice hesapla; faydası çok, zararı az olan şıkkı tercih et.
17.Sebat eyle. Damlaya damlaya göl olur ve aynı noktaya düşen damlacıklar zamanla taşı bile deler.
18.Yaşlıların tecrübesinden faydalan. Tecrübe edilmişi boş yere yeniden tecrübeye kalkışma ki pişman olmayasın.
19. İşin başında iyice düşün, son pişmanlık fayda vermez.
20. Hayatın ve tutacağın yol hakkında tereddüde ve kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman, fikrini ve reyini soracağın kimseyi iyi seç.
21.Başarına mağrur olma; bil ki gurur, gelecekteki başarılarının en büyük düşmanıdır.
Prof. Dr. Mahmud Esad Coşan / Dilimiz Kültürümüz, S. 22-23-24
* Ittırad: 1) Birini takip etme ya da muntazam tarzda cereyan etme. 2) Bir üslupta giden ritim
Kaynak: "Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat "Ferit Devellioğlu
