İmâm Ebû Yusuf (r.a.)’in el-Âsâr isimli eserinde İmâm Ebû Hanîfe (r.a.)’in nakline göre Hz. Ömer (r.a.) şöyle demiştir: “Küfrün tamâmı bir millettir. Biz onlara mirasçı olmayız, onlar da bize olmazlar.” Hz. Ömer (r.a.)’in bu sözüne göre küfür tek bir millettir. Bir küfür dîninden bir başkasına giren bizim kabûl ettiğimiz dinden çıkmış değildir.
Ebû Humeyd es-Sâidî anlatır: “Hz. Peygamber (s.a.v.) (Uhud günü) Seniyyetü’l-Vedâ’yı (Vedâ tepesini) aşınca ansızın bir toplulukla karşılaştı. “Kim bunlar?” diye sordu. Kendisine “Kaynuka oğulları. Bunlar Abdullâh b. Selâm’ın cemaatidir” dediler. Resûlullâh (s.a.v.) “Bunlar Müslümân oldular mı?” diye sorunca “Hayır, aksine kendi dinleri üzereler” dediler. Resûlullâh (s.a.v.) “Onlara söyle geri dönsünler, çünkü biz müşriklerden yardım almayız” buyurdular.” (Hâkim, el-Müstedrek, II, 122)
Bu haberde Hz. Peygamber (s.a.v.) yahudîlere “müşrik” ismini vermektedir. Bir yahudî veya hıristiyan, mecûsî dînine girse veya putperest olsa dîninden çıkmış olmaz. Çünkü o daha önce olduğu gibi şu anda da müşriktir. Bu bize küfrün tek bir millet olduğunu göstermektedir. Burada şöyle bir soru gündeme gelebilir: “Kâfirler arasında kadınlarıyla evlenilen ve kestikleri yenilenler bulunduğu gibi böyle olmayanlar vardır. O halde küfür nasıl oluyor da bir millet oluyor?” Bunun cevâbı şudur: Müslümânlar da çoğu hevâ ve hevesine uymuş fırkalara ayrıldıkları halde ve bunların şâhidlikleri kabûl edilmediği, devlet başkanı olmaları mekruh görüldüğü ve devlet başkanına itaat dışına çıktıklarında kendileriyle çarpışmak gerektiği halde bütün bunlar, onların tümü için İslâm kelimesinin kullanılmasına mâni değildir. Bu inceliği anlamakta fayda vardır.
**(Eşref Ali et-Tehânevî, Hadislerle Hanefi Fıkhı, c.12, s.409)
